اغلب در مراجع فنی مهندسی زلزله عنوان میشود که سازههای بنایی از شکلپذیری کافی برخوردار نیستند. از این رو نمیتوانند انتخاب مناسبی برای ساخت سازههای متوسط تا بلند مرتبه در کشورمان که از خطر لرزهخیزی بالایی برخوردار است، باشند. هرچند این عبارت درست است اما سازههای بنایی از امتیازهایی برخوردارند که ساخت آنها را توجیهپذیر میکند.
اجرای سازههای بنایی نسبت به سایر سازهها مانند قاب خمشی بتنی بسیار سادهتر است. رعایت جزئیات تامین شکلپذیری در قاب خمشی به دقت نظر کافی نیاز دارد و مستلزم آن است که مهارت نیروی انسانی و عوامل فنی از سطح قابل قبولی برخوردار باشند. تجربه زلزلههای گذشته در ایران نشان میدهد که متاسفانه سازههای بتنی به علت عدم رعایت موارد مطرح شده بسیار آسیبپذیرند. سازههای بنایی جزئیات اجرایی نسبتا سادهای دارند و تجربه ساخت این سازهها در تاریخ این سرزمین قدمتی طولانی دارد. بنابراین برای سازههای کوتاه مرتبه به ویژه در مناطق کمتر توسعه یافته انتخاب مناسبی میباشند.
برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کنید.این کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول که فصول اول تا هفتم را شامل میشود در ابتدا به معرفی خانههای بنایی میپردازد و در ادامه به توضیحات تکمیلی نویسندگان همراه با ترجمه یکی از انتشارات موسسه تحقیقاتی مهندسی زلزله ( Earthquake Engineering Research Institute) با عنوان Construction and Maintenance of Masonry Houses اختصاص دارد. در این مرجع در بخش مربوط به مخاطرات طبیعی کشور پرو مدنظر بوده است. اما برای آنکه مطالب این مرجع برای خواننده فارسی زبان مفیدتر باشد، مخاطرات طبیعی در کشور ایران جایگزین شده است.
بخش اول این کتاب به مباحث جامعی از نحوه ساخت ساختمان بنایی مقاوم در زلزله میپردازد. سادگی، جامعیت و اجرایی بودن این بخش بسیار قابل توجه بوده و برای خواننده علیرغم مراجع متعدد موجود در خصوص طرح و اجرای سازههای بنایی، ملالآور نخواهد بود.
بخش دوم کتاب که فصل هشتم را دربر میگیرد به دلایل آسیبپذیری سازههای بنایی در دو زلزلهی بزرگ اخیر ایران (بم و کرمانشاه) توجه دارد و با توجه به مباحث مطروحه در بخش اول کتاب و استفاده از مرجع"راهنمای کاربردی دستورالعمل بهسازی لرزهای ساختمانهای موجود- ساختمانهای بنایی" تلاش دارد که علل خرابی سازههای بنایی را ریشهیابی نماید. در این بخش هرجا که به استاندارد 2800 زلزله ارجاع داده شده منظور ویرایش چهارم آن میباشد. امید است که تجربههای بدست آمده از زلزلههای گذشته چراغ راهی برای آینده صنعت ساختمان کشور گردد و با مدیریت صحیح شاهد خسارت کمتر در زلزلههای آینده باشیم.
تالیف و ترجمه:
سید علی حاج سید تقیا
حمیدرضا درویشوند